ประเทศอินเดีย ตั้งอยู่ในทวีปเอเชียใต้ มีจำนวนประชากรเป็นอันดับ 2 ของโลก อีกทั้งยังเป็นประเทศซึ่งปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยอันมีประชากรมากสุดในโลก อาณาเขตทางทิศเหนือติดกับประเทศจีน, เนปาล และภูฏาน ด้วยพื้นที่ขนาดใหญ่ 3,287,590 ตารางกิโลเมตร ทำให้กลายเป็นประเทศขนาดใหญ่อันดับ 7 ของโลก ด้วยเหตุนี้ภูมิภาคต่างๆ ในอินเดียจึงมีสภาพภูมิอากาศแตกต่างกันมาก ดังนี้

• ฤดูหนาว (ตุลาคม – มีนาคม) อุณหภูมิเฉลี่ย15 องศา แต่บริเวณใกล้ชิดเขาหิมาลัยและเชิงเขาทางเหนือ อุณหภูมิต่ำกว่า 5 องศาบางครั้งอาจถึงขั้นติดลบ บริเวณเขตที่ราบอากาศเย็นสบาย ประมาณ15-20 องศา ทางภาคใต้อากาศอบอุ่น ยกเว้นบริเวณเทือกเขาสูงก็จะมีอากาศหนาวเย็น
• ฤดูร้อน (เมษายน – มิถุนายน) อากาศค่อนข้างแห้งแล้ง เต็มไปด้วยความร้อนระอุ มีอุณหภูมิประมาณ 30 องศา ที่ราบทางตอนเหนือ เต็มไปด้วยฝุ่นดินทรายฟุ้งกระจาย อันตรายต่อทางเดินหายใจ อุณหภูมิในตอนกลางวันอาจสูงกว่า 40 องศา ส่วนทางภาคใต้อากาศร้อนอบอ้าว
• ฤดูฝน (กรกฎาคม – กันยายน) มีอุณหภูมิประมาณ 28 องศา บางครั้งอาจต่ำกว่านี้

การแบ่งเขตภูมิอากาศในประเทศอินเดีย

อย่างที่กล่าวในตอนต้นว่าเพราะความใหญ่โตของประเทศอินเดีย จึงทำให้เกิดการแบ่งเขตภูมิอากาศอันหลากหลาย นอกจากนี้เรื่องของสภาพพื้นที่รวมทั้งปัจจัยยิบย่อยต่างๆ ก็มีส่วนสำคัญในการแบ่งแยกสภาพอากาศให้แตกต่างกันไปอย่างสิ้นเชิง โดยสภาพภูมิประเทศของอินเดียมีความหลากหลายสูง ไม่ว่าจะทั้ง ติดทะเล, ภูเขาสูง หรือทะเลทราย จึงทำให้พื้นที่บริเวณชายฝั่งกลายเป็นเขตภูมิอากาศอันเต็มไปด้วยลมมรสุม ส่วนบริเวณไหนอยู่ห่างจากทะเลก็จะมีสภาพอากาศค่อนข้างแห้งแล้ง ขาดน้ำจนดินแตกระแหง

ปัจจัยในการแบ่งเขตภูมิประเทศของอินเดียแบ่งออกเป็น 2 ปัจจัยใหญ่ๆ คือ ภูเขาหิมาลัย และ ทะเลทรายธาร์ จากทั้งสองสิ่งนี้ เป็นสิ่งที่ทำให้อินเดียมีฤดูร้อนอันมีความร้อนระอุมากบางครั้งถึง 40 องศา ส่วนฤดูหนาวก็มีมรสุมสูง นอกจากนี้เทือกเขาหิมาลัยก็ยังทำให้บางส่วนของประเทศมีหิมะได้ด้วยเช่นเดียวกัน นอกจากนี้สิ่งที่เป็นตัวแบ่งเขตภูมิอากาศก็คือ ทะเลทรายธาร์ ซึ่งมีส่วนสำคัญ ในการนำพาความชื้นจากตะวันออกเฉียงใต้พัดผ่านไปยังพื้นที่ส่วนมาก โดยมรสุมตัวนี้ส่งผลให้เดือนมิถุนายน – ตุลาคม มีฝนตกหนักอย่างบ้าคลั่ง โดยเฉพาะทางด้านตะวันตกเฉียงใต้

การแบ่งเขตภูมิอากาศของอินเดีย

จากการรวมปัจจัยทั้งน้อยใหญ่ทั้งหมด จึงสรุปได้ว่าประเทศอินเดียแบ่งสภาพภูมิอากาศได้เป็น 4 เขต ได้แก่

• เขตร้อนชื้น (Tropical wet)
• เขตร้อนแห้งแล้ง (Tropical dry)
• เทือกเขาสูง (Montane)
• อบอุ่นชื้น (Subtropical humid)

นอกจากวัฒนธรรมอันหลากหลายแล้ว อินเดียก็ถือว่าเป็นประเทศมีความหลากหลายทางด้านเขตภูมิอากาศอยู่มากเลยทีเดียว สำหรับนักท่องเที่ยวที่อยากเดินทางไปเยือน ก็ควรตรวจสอบสภาพอากาศให้ดีเสียก่อน